پوکی استخوان یکی از رایج ترین بیماری هایی است که درسالمندان بروز می کند، اما می تواند در هر سنی رخ دهد. پوکی استخوان در خانم ها شیوع بیشتری نسبت به آقایان دارد و بعد از سن 50 سالگی، احتمال شکستگی مهره های پشت و لگن در خانم ها سه برابر، و احتمال شکستگی مچ دست شش برابر آقایان هست، که ما در این مقاله به دلایل پوکی استخوان می پردازیم.
دلایل و عوامل موثر در پوکی استخوان:
-
عوامل غیرقابل کنترل و پیشگیری
سن:
افراد مسن بیشتر از دیگران در خطر بیماری پوکی استخوان می باشند و این بیماری در سنین بالای 40 سالگی شایع تر است.
جنسیت:
زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به این بیماری هستند. به طورکلی زنان دارای تراکم استخوان کمتری نسبت به مردان میباشند، که این خود شانس ابتلا به پوکی استخوان را در آنان افزایش میدهد.
سابقه خانوادگی:
ابتلا پدر و مادر و خواهر و بردار به پوکی استخوان خطر ابتلای شما را نیز به پوکی استخوان افزایش می دهد.
نژاد:
پوکی استخوان در همه نژادهای بشری رخ میدهد، اما اروپاییها و آسیاییها و افراد سفید پوست در ابتلا به پوکی استخوان مستعدتر هستند.
جثه و فرم بدن:
افرادی که جثه کوچکی دارند، در خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری قرار دارند، چراکه ممکن است ساخت استخوان در این افراد کم تر باشد.
کمبود استروژن و تستوسترون:
نقش استروژن در خانم ها بسیار مهم است، که استروژن در مقابل از دست رفتن استخوان محافظت ایجاد میکند، جذب کلسیم را بهبود می بخشد و اثر ورزش بر استخوان ها را افزایش میدهد، همچنین در مردان کاهش سطح تستوسترون منجر به پوکی استخوان میشود.
ابتلا به بیماری مزمن:
بعضی از بیماری های مزمن مثل دیابت، رماتیسم، کمکاری تیروئید، سرطان و… احتمال ایجاد پوکی استخوان را در افراد مبتلا بیشتر میکنند.
-
عوامل قابل کنترل و پیشگیری
تغذیه ی نامناسب:
دریافت غذاهای کم و رژیمهای سخت لاغری میتواند میزان کلسیم را در بدن شما کاهش دهد. همچنین بیاشتهایی میتواند باعث توقف قاعدگی در زنان و به طبع آن افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان شود. مصرف زیاد پروتئینهای حیوانی، قهوه، کاکائو، نوشابه و غذاهای شور نیز شانس پوکی استخوان را در شما افزایش میدهد.
کمبود ویتامین D:
ویتامین D کمک میکند تا کلسیم مصرف شده از غذاها از درون روده به داخل خون جذب شود، که مهمترین منبع دریافت ویتامین D نور خورشید است. در افراد مسن و افرادی که کمتر در معرض نور خورشید قرار میگیرند، مکملهای ویتامین D ضروری میباشد.
کمبود مصرف کلسیم:
مصرف مناسب کلسیم برای حفظ قدرت استخوان ها ضروری است. تخمین زده شده است که حدود ۷۰ درصد از افراد به طور منظم مقدار کافی از کلسیم را مصرف نمی کنند. هر چه میزان کلسیم بیشتر باشد، حداکثر تراکم استخوان بیشتر میشود. بعد از سه دهه اول زندگی باز هم کلسیم از پوکی استخوان پیشگیری میکند، ولی اثر آن به مراتب کمتر از 30 سال اول زندگی است.
مصرف سیگار و الکل:
این دو عامل باعث افزایش خطر پوکی استخوان میشوند.
کم تحرکی و عدم انجام ورزش:
فعالیت بدنی کم باعث کاهش تشکیل استخوان و افزایش جذب آن میشود. هر فعالیت ورزشی استقامتی که باعث بهبود تعادل بدن و وضع نشستن و ایستادن بهتر میشود، برای استخوانهای شما مفید است، اما راه رفتن، دویدن، پریدن، رقصیدن و وزنه برداری بسیار مؤثرترند.
مصرف داروها:
استفاده ی طولانی مدت از برخی داروها از جمله داروهای ضدتشنج مانند کاربامازپین و فنوباربیتال، داروهای ضدانعقادی مثل هپارین، داروهای افسردگی مثل فلوکستین، داروهای پیشگیری و درمان سوزش معده مانند شربت آلومینیوم ام جی اس،کورتون ها مثل بتامتازون، دگزامتازون،پردنیزولون، هیدروکورتیزون، داروهای ضد سرطان و داروهای رد پیوند میتواند باعث پوکی استخوان شود.
داشتن استرس:
افرادی که بیش از اندازه با استرس درگیر هستند، بیشتر گرفتار پوکی استخوان میشوند. اضطراب و فشارهای روانی مداوم، استخوانها را پوک و زمینه را برای شکستن آنها فراهم میکند. محققان میگویند افراد مضطرب، اغلب سبک زندگی سالمی ندارند، زیاد سیگار میکشند، میلی به ورزش کردن ندارند و عادات غذایی مخربی دارند که سلامت استخوانهای آنها را خدشهدار میکند.
مطالب مرتبط
مراقبت های سالمندان مبتلا به پوکی استخوان
پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان